Học hỏi Tin Mừng: Chúa nhật 15 Thường niên năm C

26/11/2019

Cùng Chuyên Mục

Tiêu Điểm

Học hỏi Tin Mừng: Chúa nhật 15 Thường niên năm C

Lời chúa: Lc 10,25-37

²⁵ Khi ấy, có một người thông luật đứng dậy hỏi thử Chúa Giêsu rằng: "Thưa Thầy, tôi phải làm gì để được sự sống đời đời". ²⁶ Người nói với ông: "Trong Lề luật đã chép như thế nào? Ông đọc thấy gì trong đó?"²⁷ Ông trả lời: "Ngươi hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngươi hết lòng, hết linh hồn, hết sức và hết trí khôn ngươi, và hãy thương mến anh em như chính mình". ²⁸Chúa Giêsu nói: "Ông đã trả lời đúng, hãy làm như vậy và ông sẽ được sống". ²⁹Nhưng người đó muốn bào chữa mình, nên thưa cùng Chúa Giêsu rằng: "Nhưng ai là anh em của tôi?"

³⁰ Chúa Giêsu nói tiếp: "Một người đi từ Giêrusalem xuống Giêricô, và rơi vào tay bọn cướp; chúng bóc lột người ấy, đánh nhừ tử rồi bỏ đi, để người ấy nửa sống nửa chết. ³¹ Tình cờ một tư tế cũng đi qua đường đó, trông thấy nạn nhân, ông liền đi qua. ³²Cũng vậy, một trợ tế khi đi đến đó, trông thấy nạn nhân, cũng đi qua. ³³ Nhưng một người xứ Samaria đi đường đến gần người ấy, trông thấy và động lòng thương.³⁴ Người đó lại gần, băng bó những vết thương, xức dầu và rượu, rồi đỡ nạn nhân lên lừa mình, đưa về quán trọ săn sóc. ³⁵ Hôm sau, lấy ra hai quan tiền, ông trao cho chủ quán mà bảo rằng: 'Ông hãy săn sóc người ấy và ngoài ra, còn tốn phí hơn bao nhiêu, khi trở về, tôi sẽ trả lại ông'. ³⁶Theo ông nghĩ, ai trong ba người đó là anh em của người bị rơi vào tay bọn cướp?"³⁷ Người thông luật trả lời: "Kẻ đã tỏ lòng thương xót với người ấy". Và Chúa Giêsu bảo ông: "Ông cũng hãy đi và làm như vậy".

Câu hỏi:

1. Người thông luật là người giỏi về điều gì? Ông có nể Đức Giêsu không? Có người nào hỏi câu hỏi giống ông ta không? Xem Lc 18,18. Thay vì trả lời câu hỏi của ông, Đức Giêsu đã làm gì?

2. Đọc Lc 10,27. Câu trả lời của ông có giống với các sách Đệ nhị luật 6,5 và Lêvi 19,18 không? Bạn có để ý đến từ nào trong câu trả lời của ông không?

3. Đối với người Do-thái, ai được coi là người thân cận?

4. Lc 10,25 và Lc 10,28 có gì giống nhau?

5. Nạn nhân bị cướp có thể là người nước nào? Thầy tư tế và thầy Lêvi là người nước nào? Người Samari có được người Do-thái coi là người thân cận không?

6. Theo bạn, tại sao hai thầy này trông thấy nhưng lại tránh qua bên kia mà đi?

7. Đọc Lc 10,33-35. Theo bạn, người Samari đã cho nạn nhân điều gì quý nhất của mình?

8. Câu hỏi của Đức Giêsu ở Lc 10,36 có khác với câu hỏi của người thông luật ở Lc 10,29 không?

9. Bài Phúc âm này có mấy động từ làm?

Câu hỏi suy niệm: Bạn có gặp thấy trong Giáo hội những kitô hữu có tâm hồn của người Samari nhân hậu không? Bạn có bao giờ là người Samari nhân hậu chưa?

Trả lời:

“Người thông luật” (nomikós) là người thông thạo về Luật và chuyên giải thích Luật trong Kinh Thánh. Luca hay dùng từ này (Lc 7,30; 10,25; 11,45.46.52.53; 14,3). Nhưng Luca còn dùng một từ khác, đó là “kinh sư” (grammateús) để chỉ người giỏi về Luật (Lc 5,21; 6,7; 9,22; 11,53). Ý nghĩa hai từ này không khác biệt mấy. Trong bài Tin Mừng này, ông thông luật đứng lên để hỏi với ý định thử Đức Giêsu (Lc 10,25), sau đó ông còn hỏi thêm để chứng tỏ là mình có lý (Lc 10,29). Những điều đó cho thấy ông không thật sự trong sáng. Câu hỏi của ông rất giống với câu hỏi của một người khác sau này (Lc 18,18). Đức Giêsu đã không trả lời ông, nhưng đặt câu hỏi ngược lại để chính ông đưa ra câu trả lời dựa trên hiểu biết chuyên môn của ông về Kinh Thánh (x. Lc 10,26).
Câu trả lời của người thông luật (Lc 10,27) nối kết hai câu trong Kinh Thánh: Đệ nhị luật 6,5 và Lêvi 19,18, bằng liên từ “và”. Tuy nhiên, ông này đã thêm vào cụm từ “hết trí khôn ngươi.” Nguyên văn câu Lc 10,27 có thể được dịch như sau: Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi với trọn cả trái tim ngươi, và với trọn cả linh hồn ngươi, và với trọn cả sức lực ngươi, và với trọn cả trí khôn ngươi, và người thân cận như chính mình.” Chỉ có một động từ yêu mến, hướng đến Chúa và người thân cận. “Trọn cả” được lặp lại nhiều lần cho thấy phải yêu bằng toàn bộ mọi khả năng của con người mình.
Dựa trên Lv 19,17-18, nhiều người Do-thái cho rằng “người thân cận” là người đồng bào của mình, cùng là người Do-thái như mình. Dù Lv 19,33-34 dạy phải yêu như chính mình cả những người nước ngoài sống trên đất Do-thái, nhưng nhiều người Do-thái chỉ coi người đồng đạo với mình mới là “người thân cận” thật sự: chỉ người dân ngoại nào trở lại đạo Do-thái mới được coi là “người thân cận.” Như thế nói chung, đối với phần đông người Do-thái, người đồng bào hay đồng đạo với mình mới là “người thân cận,” người mình phải yêu mến.
Lc 10,25 và Lc 10,28 cùng có động từ “làm.” Ông này đã hỏi Đức Giêsu phải làm gì. Sau khi khen ông trả lời đúng, Đức Giêsu mời ông hãy làm như ông vừa nói. Biết đúng cần làm đúng nữa.
Không rõ nạn nhân bị cướp là người nước nào. Đức Giêsu chỉ nói “một người kia từ Giêrusalem xuống Giêricô” (Lc 10,30). Ba người gặp nạn nhân trên đường có thể cũng không biết anh là ai, vì trước mắt họ là một người bị lột sạch và đầy thương tích. Thầy tư tế và thầy Lêvi là những người Do-thái phục vụ Đền Thờ Giêrusalem. Giữa người Do-thái và người Samari có mối hiềm khích sâu xa. Dù gốc người Samari là Do-thái, nhưng họ bị người Do-thái đối xử như dân ngoại, chứ không như người thân cận.
Hai thầy tư tế và Lêvi tuy trông thấy nạn nhân nhưng đã cố tình tránh qua bên kia mà đi. Có thể vì nhiều lý do: vì họ không rõ đây có phải là một “người thân cận” không, hay đây là một người tội lỗi gian ác (x. Huấn ca 12,1-7); vì thầy tư tế sợ bị ô uế nếu đụng đến xác người chết (Dân số 19,11-19; Lêvi 21,1-3); hay vì họ sợ bị dính dáng vào một công việc phức tạp mang lại nhiều rủi ro và đòi hỏi nhiều thời giờ, công sức.
Khi thấy nạn nhân, người Samari không tránh đi như hai người kia, nhưng anh “chạnh lòng thương.” Chính tình thương đã khiến anh dừng lại và bắt đầu làm công tác cấp cứu cho nạn nhân bất chấp người này là ai, và lo liệu mọi chuyện sau đó (Lc 10,33-35). Chính tình thương đã khiến anh hy sinh thời giờ, công sức và tiền bạc, cũng như chấp nhận mọi nguy hiểm rủi ro nếu chẳng may nạn nhân đã chết rồi hay những tên cướp còn lảng vảng đâu đây. Tình thương hay tình yêu là món quà quý anh tặng cho nạn nhân.
Người thông luật hỏi Đức Giêsu: “Ai là người thân cận của tôi?” (Lc 10,29). Đức Giêsu hỏi ngược lại ông: “Ai là người thân cận với người bị cướp?” (Lc 10,36). Ông đã trả lời đúng: khi ta thương xót ai thì ta biến kẻ đó thành người thân cận với mình. Không phải vì người đó là người thân cận với tôi nên tôi giúp; nhưng vì tôi giúp một người mà người đó thành người thân cận với tôi, và tôi trở thành thân cận với người ấy. Thương yêu bằng những hành động cụ thể là cách làm cho chúng ta có nhiều người thân cận với mình.
Bài Tin Mừng Chúa nhật hôm nay có 4 động từ “làm”, nhấn mạnh đến yêu thương bằng hành động cụ thể, ở Lc 10,25.28. Ở Lc 10,37 có thêm hai động từ làm, vì “thực thi” chính là “làm.”