NGÀY 26 THÁNG 12 - LỄ THÁNH STÊPHANÔ TỬ ÐẠO
(Mt 10,17-22)
Hôm nay chúng ta mừng lễ kính thánh Stêphanô, vị tử đạo tiên khởi của Giáo Hội.
Giữa bầu khí an bình hân hoan của Mùa Giáng Sinh mà mừng kính một vị tử đạo thì xem ra không bình thường, vì sự tử đạo thường gợi lên máu đào và chết chóc. Nhưng chắc chắn Giáo Hội đã có một lý do rất đặc biệt để mừng lễ của vị tử đạo tiên khởi này vào ngay sau ngày Lễ Giáng Sinh của Chúa Giêsu.
Trong lá thư gởi cho các thiếu nhi khắp thế giới ngày 3/10/1995, xem ra Ðức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã muốn giải thích cho chúng ta cái lý do sâu xa ấy. Ngài viết cho các em thiếu như nhi sau: “Những ngày tiếp theo ngày sinh của Chúa Giêsu là ngày lễ theo truyền thống của Cựu Ước, tám ngày sau đó Hài Nhi đã được đặt tên, tên của Ngài là Giêsu”.
Sau bốn mươi ngày chúng ta tưởng niệm việc Ngài được dâng hiến trong đền thờ giống như bất cứ đứa con trai đầu lòng nào của Israel. Trong dịp này, một cuộc gặp gỡ phi thường đã diễn ra, vừa cùng với Hài Nhi đến trong đền thờ, Mẹ Maria đã gặp cụ già Simêon. Cụ đã bồng Hài Nhi Giêsu trên tay và tiên báo như sau: “Lạy Chúa, giờ đây xin để tôi tớ Chúa được ra đi bình an theo như lời Chúa hứa, vì chính tôi tớ Chúa đã thấy ơn cứu độ mà Ngài đã chuẩn bị trước mặt muôn dân. Ðó là ánh sáng soi cho dân ngoại, là vinh quang của Israel dân Ngài”. Sau đó ông nói với Mẹ Maria: “Con Trẻ này sẽ là duyên cớ cho nhiều người Israel phải vấp ngã hay được chỗi dậy, Con Trẻ là dấu hiệu bị người đời chống đối, và chính là một lưỡi gươm sẽ đâm thâu tâm hồn Bà. Ngõ hầu những ý nghĩ thâm tâm nhiều người sẽ lộ ra”.
Như vậy, ngay từ những ngày đầu của cuộc đời Chúa Giêsu, chúng ta đã được nghe về những lời tiên báo cuộc tử nạn của Ngài, đồng thời cũng là những lời ám chỉ đến cuộc tử đạo của Maria, Mẹ Ngài. Ngày thứ Sáu Tuần Thánh, Mẹ sẽ đứng thinh lặng bên Thập Giá của Con Mẹ. Cũng thế, không bao lâu sau khi Chúa Giêsu được sinh hạ thì Hài Nhi Giêsu đã phải đương đầu với một mối đe dọa trầm trọng. Ông vua hung bạo Hêrôđê sẽ ra lệnh tàn sát tất cả các trẻ em dưới hai tuổi. Và vì lý do này, Chúa Giêsu sẽ phải bị bắt buộc cùng với cha mẹ trốn sang Ai Cập.
Chắc hẳn tất cả chúng con đã biết các biến cố gắn liền với việc sinh hạ của Chúa Giêsu. Cha mẹ chúng con, các linh mục, các giáo lý viên và những biến cố ấy, và cùng với toàn thể Giáo Hội, mỗi người trong chúng con sống lại một cách thiêng liêng trong biến cố ấy trong Mùa Giáng Sinh. Như vậy, chúng con đã biết những khía cạnh bi thảm trong thời thơ ấu của Chúa Giêsu.
Sống lại một cách thiêng liêng những biến cố bi thảm trong thời thơ ấu của Chúa Giêsu, đó không phải là những lời nhắn nhủ mà Ðức Thánh Cha Gioan Phaolô II gởi riêng cho các em thiếu nhi. Vì qua các em, Ngài cũng mời gọi tất cả mọi người sống một cách thiêng liêng cuộc tử nạn của Chúa Giêsu ngay trong chính mầu nhiệm Giáng Sinh.
Mầu nhiệm Giáng Sinh gắn liền với mầu nhiệm Tử Nạn Thập Giá của Ngài. Hài Nhi nằm trong máng cỏ nghèo hèn, cuộc tử nạn đã được báo trước, có lẽ đó là lý do tại sao ngay ngày thứ nhất của tuần bát nhật Giáng Sinh, Giáo Hội mừng kính vị thánh Tử Ðạo tiên khởi là thánh Stêphanô.
Thật thế, Tin Mừng hôm nay nhắc nhở cho chúng ta về mầu nhiệm tử nạn được tiếp diễn trong lịch sử Giáo Hội. Trong ánh sáng của mầu nhiệm Giáng Sinh. Phải chăng chúng ta không được mời gọi để nhận ra bóng đêm của mầu nhiệm tử nạn? Bóng Thánh Giá phải chăng đã không chập chờn phủ xuống trên máng cỏ của Hài Nhi Giêsu? Hài Nhi Giêsu trong máng cỏ ôn lại những bi thảm trong thời thơ ấu của Ngài.
Khi tưởng niệm việc tử đạo vị thánh tiên khởi của Giáo Hội, chúng ta hẳn phải được nhắc nhở về số phận ơn gọi làm Kitô hữu của chúng ta, đó là bước theo Chúa Giêsu qua từng giai đoạn của cuộc sống Ngài, và như Ngài, như vị tử đạo tiên khởi của Giáo Hội đã vạch ra cách sống kiên trung cho đến cùng trong sứ mệnh làm chứng cho Chúa.
Thánh Basile (330-378) tiến sĩ Giáo hội, có kể lại một chuyện tích xảy ra ở Tiểu Á. Licinnius, phó quan của Constantin đại đế bắt bớ người công giáo và bắt họ tế lễ bụt thần nếu không bị tử hình. Vào năm 320, lữ đoàn 12, lữ đoàn khét tiếng đóng quân tại Sebaste ở Arménie, được lệnh tham dự cuộc tế lễ, ngay tức thì 40 viên sĩ quan ra khỏi hàng và tuyên bố với viên tư lệnh lữ đoàn rằng họ sẽ không vi phạm lời thề hứa của họ với Thiên Chúa hơn là vì phạm lệnh của hoàng đế. Người ta đang ở vào giữa mùa đông rét buốt, vị tổng quản ra lệnh lột quần áo họ và ngâm họ vào trong hồ băng giá giữa tiết đông. trên bờ hồ, ông cho sửa soạn nước nóng, để dành cho những ai không chịu được đau đớn sẽ đến tế lễ tà thần. các chiến sĩ dũng cảm, vừa hát Thánh vịnh, vừa chở đợi cái chết đến giải thoát họ khỏi mọi nhục hình. Khi đó một người lính canh trên bờ hồ thấy 40 triều thiên sáng chói từ trời xuống trên đầu các vị tử đạo, trừ có một triều thiên còn đang bay lơ lửng chưa có người đến tiếp nhận. Trong khi người lính đang suy nghĩ về hiện tượng lạ xảy ra, thì một người sĩ quan mà triều thiên không đậu đến đã ra khỏi hồ và nhảy vào bồn nước nóng. Bị tê liệt ngay, người ấy chết tức khắc. Liền đó, người lính canh nhận mình là công giáo. Bị lột quần áo. Anh đã hòa mình vào những đau đớn và cái chết của 39 vị khác mà sau đó người ta đã kéo họ ra khỏi hồ, và thiêu họ trên dàn củi, phần đông vẫn còn sống, những triều thiên từ trời xuống chỉ cho thấy sự thắng trận của 40 vị tử đạo, vì triều thiên là dấu hiệu và phần thưởng của khải hoàn.
Ước gì niềm vui Giáng Sinh củng cố chúng ta trong những cố gắng theo Chúa Giêsu, sẵn sàng đón nhận và đương đầu với những thử thách bách hại mà Thiên Chúa an bài gởi đến cho chúng ta, như Ngài đã loan báo trước: “Vì danh Thầy, các con sẽ bị mọi người thù ghét”.
Lm. Giuse Đinh Tất Quý