Ngày 2 tháng 1 (Ga 1,19-28) - Lời chứng của Gioan

“Người sẽ đến sau tôi và tôi không đáng
cởi quai dép cho Người”. (Ga 1,26-27)

BÀI ĐỌC I: 1 Ga 2, 22-28

“Ước gì điều các con đã nghe từ ban đầu, vẫn ở lại mãi trong các con”.

Trích thư thứ nhất của Thánh Gioan Tông đồ.

Các con thân mến, ai là kẻ nói dối, nếu chẳng phải là kẻ không nhìn nhận Chúa Giêsu là Đức Kitô ? Ai không nhận Chúa Cha và Chúa Con, chính nó là phản Kitô, ai không nhận Chúa Con, thì cũng không được có Chúa Cha. Còn ai tuyên xưng Chúa Con thì cũng được có Chúa Cha.

Phần các con, ước gì điều các con đã nghe từ ban đầu vẫn ở lại mãi trong các con. Nếu điều các con đã nghe từ ban đầu vẫn ở lại trong các con, thì các con cũng được ở lại trong Chúa Con và Chúa Cha nữa. Và này là điều Người đã hứa cho chúng ta, đó là sự sống đời đời. Ta đã viết những điều này cho các con biết về những người lừa dối các con.

Về phần các con, việc xức dầu mà các con đã nhận lãnh nơi Người vẫn ở lại trong các con, nên các con không cần ai dạy dỗ, nhưng như việc xức dầu của Người đã dạy các con mọi sự, và lại là sự thật, chứ không phải sự dối trá, nên như các con đã được dạy dỗ, hãy ở lại trong Người.

Và giờ đây, hỡi các con bé nhỏ, hãy ở lại trong Người, để khi Người tỏ hiện, chúng ta được dạn dĩ, không phải xấu hổ lìa xa Người, lúc Người đến.

Đó là lời Chúa.

ĐÁP CA: Tv 97, 1. 2-3ab. 3cd-4

Đáp: Khắp nơi bờ cõi địa cầu đã nhìn thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa chúng ta (c. 3c).

1) Hãy ca mừng Chúa một bài ca mới, vì Người đã làm nên những điều huyền diệu. Tay hữu Người đã tạo cho Người cuộc chiến thắng, cùng với cánh tay thánh thiện của Người. - Đáp.

2) Chúa đã công bố ơn cứu độ của Người, trước mặt chư dân Người tỏ đức công minh. Người đã nhớ lại lòng nhân hậu và trung thành để sủng ái nhà Israel. - Đáp.

3) Khắp nơi bờ cõi địa cầu đã nhìn thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa chúng ta. Toàn thể địa cầu hãy reo mừng Chúa, hãy hoan hỉ, mừng vui và đàn ca. - Đáp.

Tin mừng: Ga 1, 19-28

¹⁹Và đây là lời chứng của ông Gioan, khi người Do Thái từ Giêrusalem cử một số tư tế và mấy thầy Lêvi đến hỏi ông: “Ông là ai ?” ²⁰Ông tuyên bố thẳng thắn, ông tuyên bố rằng: “Tôi không phải là Đấng Kitô.” ²¹Họ lại hỏi ông: “Vậy thì thế nào ? Ông có phải là ông Êlia không ?” Ông nói: “Không phải.”

“Ông có phải là vị ngôn sứ chăng ?” Ông đáp: “Không.” ²²Họ liền nói với ông: “Thế ông là ai, để chúng tôi còn trả lời cho những người đã cử chúng tôi đến ? Ông nói gì về chính ông ?”

²³Ông nói: Tôi là tiếng người hô trong hoang địa: Hãy sửa đường cho thẳng để Đức Chúa đi, như ngôn sứ Isaia đã nói. ²⁴Trong nhóm được cử đi, có mấy người thuộc phái Pharisêu. ²⁵Họ hỏi ông: “Vậy tại sao ông làm phép rửa, nếu ông không phải là Đấng Kitô, cũng không phải là ông Êlia hay vị ngôn sứ ?”

²⁶Ông Gioan trả lời: “Tôi đây làm phép rửa trong nước. Nhưng có một vị đang ở giữa các ông mà các ông không biết. ²⁷Người sẽ đến sau tôi và tôi không đáng cởi quai dép cho Người.”

²⁸Các việc đó đã xảy ra tại Bêtania, bên kia sông Giođan, nơi ông Gioan làm phép rửa.

1. Suy niệm (TGM Giuse Nguyễn Năng)

Sứ điệp: Thánh Gioan Tiền Hô giới thiệu cho người Do Thái: “Có một Vị đang ở giữa các ông mà các ông không biết”. Chúa Giêsu âm thầm đồng hành bên ta. Cần có đức tin để nhận ra Chúa.

Cầu nguyện: Lạy Chúa Giêsu, hôm nay lời Thánh Gioan Tiền Hô đang vang lên bên tai con: Chúa ở giữa chúng con mà chúng con không biết. Quả thật Chúa âm thầm lặng lẽ đến với con. Ngày Chúa giáng trần, không mấy người nhận ra Hài Nhi nằm trong máng cỏ là Chúa, Đấng Cứu Độ. Những năm tháng Chúa sống tại làng Na-da-rét, chẳng ai nhận ra nơi người thợ mộc là vị cứu tinh nhân loại. Khi Chúa lên đường đi rao giảng, không người nào nhận ra Chúa là Đấng Thiên Sai. Giờ phút Chúa chịu chết trên thánh giá, rất ít người nhận ra Chúa là Đấng Cứu Thế. Và ngày nay, Chúa sống lại và đang âm thầm đồng hành bên con, nhưng không mấy khi con nhận ra Chúa. Chúa âm thầm lặng lẽ hiện diện nơi Bí Tích Thánh Thể, nhưng chẳng mấy lúc con có được một lòng tin sống động để kết hiệp và phó thác đời mình cho Chúa.

Lạy Chúa, xin Chúa tỏ ra cho tâm hồn con để con nhận biết Chúa. Chúa rất cao cả trổi vượt trên con, nhưng cũng rất nhỏ bé bên cạnh con. Chúa ở xa con nhưng cũng rất gần sát lòng con. Chúa dường như vắng mặt, nhưng thực ra lại hiện diện trong mọi giây phút và mọi bước đường con đi. Xin Chúa khơi dậy nơi con ý thức về sự hiện diện của Chúa.

Tuy dù Chúa hiện diện âm thầm lặng lẽ, nhưng Chúa vẫn hoạt động mạnh mẽ hữu hiệu, Chúa vẫn là Chúa. Xin cho con nhận ra Chúa, đến với Chúa và bước đi bên Chúa, để con được Chúa dìu dắt và nâng đỡ, để cuộc đời con được Chúa biến đổi và nâng cao. Amen.

Ghi nhớ: “Có một Ðấng sẽ đến sau tôi, nhưng chính Ðấng đó đã có trước tôi”.

2. Suy niệm (Lm. Carôlô Hồ Bạc Xái)

A. Phân tích (Hạt giống...)

Gioan tẩy giả có một lối sống đặc biệt (x. Mt 3,4), một lời rao giảng đặc biệt (x. Mt 3,2) và một cách thanh tẩy đặc biệt (x. Mt 3,6-12): thời đó cũng có nhiều nhóm làm thanh tẩy, nhưng thanh tẩy của Gioan có những điểm khác là:

a/ không chỉ thanh tẩy cho 1 số người muốn gia nhập nhóm mình nhưng cho mọi người; 

b/ không cần làm đi làm lại nhiều lần như những nhóm kia. Như thế thanh tẩy của Gioan có nghĩa là bày tỏ lòng sám hối để dọn lòng lãnh nhận thanh tẩy của Đấng Messia trong Thánh Linh và lửa). Do đó nhiều người thắc mắc không hiểu ông là ai. Họ đến hỏi ông. Nhân dịp này Gioan làm chứng về bản thân mình.

Ta có thể tóm tắt lời chứng này:

- Ông không phải là Messia: Nhiều người tưởng Gioan là Messia. Ông đoán được ý nghĩ đó nên phủ nhận trước.

- Ông không phải là Êlia: Theo Ml 3,1.23-24 thì Êlia là kẻ dọn đường cho Messia. Nếu Gioan không phải là Messia thì ít ra ông cũng là Êlia chứ, vì cách ăn mặc của Gioan rất giống với Êlia (x. 2V 1,8 ss Mt 3,4). Gioan khẳng định ông cũng không phải là Êlia.

- Ông cũng không phải là Vị Ngôn Sứ: Theo Đnl 18,18, Thiên Chúa hứa sẽ cho xuất hiện Vị Ngôn Sứ giống như Môsê. Đó không phải là bất kỳ ngôn sứ nào mà là Vị Ngôn Sứ tiêu biểu (Le Prophète). Dựa vào câu Đnl trên. dân do thái vào thế kỳ I trước công nguyên rất khao khát mong chờ Vị Ngôn Sứ ấy đến sau một thời gian dài đã im tiếng ngôn sứ. Gioan cũng bảo rằng ông không phải là Vị ngôn sứ.

Mà ông là tiếng hô của Lời và là kẻ dọn đường cho Đấng Messia: Gioan trích Is 40,3 để nói rằng ông chỉ là “Tiếng người hô trong sa mạc”, nghĩa là người dọn đường cho Đấng Messia thôi.

Những người biệt phái mới thắc mắc: Nếu Gioan không phải là Messia, Êlia hay Vị Ngôn Sứ thì tại sao ông làm phép rửa ? Sở dĩ họ hỏi vậy là vì phép rửa của Gioan có những điểm đặc biệt hơn của những nhóm thanh tẩy thời đó (đã giải thích ở c 19 trên). Gioan đáp ông chỉ thanh tẩy bằng nước. Theo một tài liệu tìm thấy ở Qumrân, gọi là “ Manuel de discipline” thì khi Đấng Messia đến, Ngài sẽ thanh tẩy bằng Thánh Linh. Gioan cũng ám chỉ điều đó ở phía sau (c 33): “Hễ thấy Thánh Linh ngự xuống và đậu lại trên ai thì đó là người thanh tẩy bằng Thánh Linh”. Vì thế, câu trả lời của Gioan chắc ai cũng hiểu: ông chỉ làm một lễ nghi thanh tẩy có tính chuẩn bị và tạm thời thôi chứ không phải là sự thanh tẩy cánh chung và messia. Nói cách khác, ông không phải là Messia.

B. Suy niệm (...nẩy mầm)

1. Vào một đêm trăng, Thích Ca ngồi giữa các đệ tử. Ngài lấy ngón tay chỉ mặt trăng và nói: “Kia là mặt trăng. Cứ ngó theo ngón tay ta thì thấy, nhưng đừng tưởng ngón tay của Ta là mặt trăng”. Tin Mừng hôm nay cũng đề cập đến một cuộc đối thoại tương tự giữa Gioan Tẩy giả và những biệt phái... Họ đặt ra 3 hình ảnh về Gioan: Ông có phải là Đức Kitô không ? Ông có phải là Êlia không ? Ông có phải là tiên tri không ? Gioan cho mình chỉ là tiếng kêu trong sa mạc “Hãy dọn đường Chúa”. Gioan đã làm chứng cho Chúa trong sự khiêm tốn. Người kitô hữu cũng phải làm chứng cho Chúa về nhiều phương diện: không những giơ ngón tay chỉ Chúa Giêsu cho người khác mà còn phải là chứng nhân bằng chính cuộc sống nữa” (Trích "Mỗi ngày một tin vui")

2. Gioan Tẩy giả có một lối sống thu hút nên nhiều người đến với ngài. Nhưng ngài không giữ họ lại cho mình mà dẫn họ tới Chúa. Vậy mà nhiều người làm ngược hẳn lại: đã không dẫn người ta đến với Chúa mà còn ngăn cản hoặc giữ lại cho riêng mình. Người làm chứng cho Chúa đúng nghĩa phải có thể nói như Gioan “Ngài phải lớn lên còn tôi phải nhỏ đi”.

3. Gioan Tẩy Giả đã ‘nói tiếng không’ về bản thân mình, để ‘nói tiếng có’ về CG. “Tôi không phải là…” ‘Có Đấng… đến sau tôi…” - Xin Chúa cứ lớn dần trong con để con ngày càng nhỏ bé trong tay Chúa.

4. Ông Gioan trả lời: Có một vị ở giữa các ông mà các ông không hay biết. Người sẽ đến sau tôi và tôi không đáng cởi quai dép cho Người” (Ga 1,27)

Đậy đại học, tôi chuẩn bị vào thành phố. Bạn bè kéo đến chúc mừng, tôi chỉ mỉm cười nghĩ thầm: “Một lời chúc muộn màng, vì mình đã biết chắc trước khi thi kìa!”

Tôi là thế đó: kiêu căng và tự phụ. Tôi chưa bao giờ chịu khuất phục một ai trong lớp, suốt 12 năm học. Và bây giờ cũng thế, thành công như đốt thêm lửa kiêu ngạo trong tôi. Tôi tự cho phép mình bỏ qua mọi ý kiến và suy nghĩ của bạn bè, thậm chí cả những lời Chúa dạy nữa. Tôi quyết định lấy mọi việc và tự hào vì luôn có thể giải quyết mọi vấn đề bằng chính suy tư của mình.

Dần dà tôi trở thành kẻ cô đơn vì bị bạn bè xa lánh, đúng hơn chính tôi đã xa lánh họ. Lòng tự mãn khiến tôi nên thiển cận, hẹp hòi, chỉ nghĩ đến mình mà không biết đến ai, kể cả Thiên Chúa nữa.

Cầu nguyện: Lạy Chúa, xin giúp con hiểu rằng mình chỉ là hạt cát giữa sa mạc mênh mông, là giọt nước góp nên biển cả, một con người nhỏ bé trong vũ trụ bao la, để thấy Chúa muôn trùng cao cả. (Epphata)

3. Suy niệm (Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)

Gioan làm chứng cho Chúa (Ga 1,29-34)

Vì thế, nhà chức trách gửi một số tư tế và mấy Lêvi đến điều tra xem Gioan là ai ? Câu hỏi chỉ xoay quanh tư tưởng chủ chốt: “Ông có phải là Đấng Messia không ?” Gioan đã trả lời thẳng thắn: Ông không phải là Đấng Messia, cũng không phải là Êlia, thậm chí không phải một trong các tiên tri ngày xưa trở lại. Ông chỉ khẳng định: Ông là sứ giả có trách nhiệm dọn đường cho Chúa thôi. Còn phép rửa của ông làm chỉ là dọn đường mở lối cho phép rửa chính thức của Đấng Cứu Thế. Nhưng ông nhấn mạnh cho họ tư tưởng này: Đấng Cứu Thế đang ở giữa họ, mà họ không biết.

Khi trả lời cho phái đoàn phỏng vấn, Gioan khiêm nhường trước mặt người ta khi không nhận cho mình cái danh dự mà người ta nghĩ cho mình là có, và cũng khiêm nhường trước mắt Chúa vì ông đã quy hướng danh dự và vinh quang về Chúa. Noi gương thánh Gioan, chúng ta cũng phải khiêm nhường trước những lời khen ngợi của người khác và trước mọi thành công nào đó để tránh tự mãn, óc tự kiêu và thái độ kẻ cả. Đồng thời phải dựa vào những thành công đó, để hướng về Chúa với lòng cảm tạ tri ân và nỗ lực thêm nữa để làm vinh danh Chúa.

Kitô hữu là người được mang danh Chúa Kitô, danh hiệu này đã được thánh Phaolô lần đầu tiên gọi các tín hữu ở Antiokia. Kitô hữu là người thuộc về Chúa Kitô, được đồng hoá với Chúa Kitô đang sống giữa chúng ta. Chúng ta không như người Do thái phải mất mấy thế kỷ mong đợi Đấng Cứu Thế đến. Hơn nữa, cũng không phải sống lại những biến cố đã qua. Đức Kitô đã đến. Ngài đang có đó. Liên tục hiện diện giữa chúng ta để loan báo Tin mừng cho người nghèo, để chữa lành các tâm hồn bị tan vỡ và giải thoát những kẻ bị xiềng xích.

Người Kitô hữu cũng là chứng nhân của Đức Kitô trong cuộc sống thực tế của mình. Về điểm này, nhà thần học, linh mục Teilhard de Chardin đã ví von rất sống động: “Ánh sáng xuyên qua những đám mây, người ta đoán là có mặt trời trên đó. Nhìn vào đời sống chúng ta, mọi người cũng đoán được có Đức Kitô”. Mục sư Martin Luther King cũng nói: “Chúng ta không làm chứng chỉ bằng lời nói, mà còn làm chứng bằng cuộc sống của mình”.

Vào một đêm trăng, Thích Ca ngồi giữa các đệ tử. Ngài lấy ngón tay chỉ mặt trăng và nói: “Kìa là mặt trăng. Cứ ngó theo ngón tay Ta thì thấy, nhưng đừng tưởng ngón tay của Ta là mặt trăng”.

Tin mừng hôm nay cũng đề cập đến một cuộc đối thoại tương tự giữa Gioan Tẩy giả và những biệt phái... Họ đặt ra ba hình ảnh về Gioan: Ông có phải là Đức Kitô không ? Ông có phải là Êlia không ? Ông có phải là tiên tri không ? Gioan cho mình chỉ là tiếng kêu trong sa mạc “Hãy dọn đường Chúa”. Gioan đã làm chứng cho Chúa trong sự khiêm tốn. Người Kitô hữu cũng phải làm chứng cho Chúa về nhiều phương diện: không những giơ ngón tay chỉ Chúa Giêsu cho người khác mà còn phải là chứng nhân bằng chính cuộc sống nữa (Trích Mỗi ngày một tin vui).