Thánh
JOSÉ DIAZ SANJURJO - AN
Giám mục dòng Đa Minh (1818
- 1857)
Ngày tử đạo: 20 tháng 7
Ai nghẹn ngào ra đi gieo giống,
mùa gặt mai sau khấp khởi mừng (Tv 126,5).
Thánh José Diaz Sanjurjo chào đời
ngày 26/10/1818 tại Tây Ban Nha. Cậu là con
trai cả trong gia đình có năm anh em. Cậu vào dòng Đa Minh, khấn dòng năm 1843 và thụ phong linh mục năm 1844.
Cùng với các tu sĩ trẻ, cha Sanjurjo lên đường truyền giáo tại Manila, rồi Ma Cao và cuối cùng, tới Đông
Đàng Ngoài ngày 12/09/1845 và lấy tên Việt là An. Cha An được bổ nhiệm dạy học cho
các chủng sinh tại chủng
viện Nam Am, Hải Dương. Tại đây, cha đã biên soạn cuốn “Văn Phạm La Tinh”
bằng tiếng Việt dành cho các chủng sinh. Ngày 05/04/1849, ở tuổi 31, cha được
Tòa Thánh bổ nhiệm làm Giám mục phó Giáo phận Trung.
Tháng 03/1850, Đức cha An đi kinh
lý các xứ đạo vùng Hưng Yên, nhưng chuyến viếng thăm mục vụ này bị bỏ dở vì
quan quân truy lùng gắt gao. Đức cha
lại bị sốt rét nặng phải trở về xứ Cao Xá và nằm liệt giường một thời gian.
Năm 1854, khi tình hình tương đối
yên ổn, Đức cha An tổ chức lễ trọng mừng kính thánh Đa Minh tại Lục Thủy. Đông đảo giáo sĩ
dòng, linh mục triều, nữ tu, chủng sinh và hơn 20.000 tín hữu từ khắp nơi về
tham dự. Ngài còn triệu tập Hội đồng địa phận, tổ chức thi đua giáo lý giữa các
giáo xứ.
Năm 1855, Lê Duy Cự và Cao Bá
Quát nổi dậy chống triều đình. Nhóm này hứa hẹn không bách hại đạo và cổ võ người
Công giáo tham gia nổi loạn, nhưng rất ít người theo vì Đức cha đã lên tiếng cấm
chống lại chính quyền. Nhờ đó, các quan địa phương nới rộng tay trong việc thi
hành sắc lệnh cấm đạo của vua. Tháng 05/1858, đúng lúc quan Thượng Thư từ kinh
đô ra Nam Định, có người lên tỉnh tố cáo Đức cha là Tây Dương đạo trưởng. Đức cha An bị bắt, bị xiềng xích và giải về biệt
giam hai tháng tại nhà tù Nam Định.
Ngày
20/07/1857, dưới thời vua Tự Đức, Đức cha bị tuyên án tử hình tại pháp trường Bảy Mẫu.
Ngài xin vài phút để cầu nguyện, tạ ơn Thiên Chúa đã tạo dựng và dẫn đưa ngài
đến Đại Nam giảng đạo, tạ ơn cha mẹ đã sinh thành và dưỡng dục, cùng nhắn nhủ
các tín hữu hãy luôn kiên vững trong đức tin.
Ðức giám mục Sanjurjo - An được tôn phong chân phước
ngày 29/04/1951 và được phong hiển thánh ngày 19/06/1988.