G. Trần Đức Anh, O.P.
Đây là cố gắng mới nhất của Đức Thánh Cha đối với Giáo Hội Siro Malabar, đặc biệt là Tổng giáo phận Ernakulam-Angamaly tại bang Kerala ở miền tây nam Ấn độ.
Giáo Hội Siro Malabar
Giáo Hội này có từ thời thánh Tôma Tông đồ và trong số 23 Giáo Hội nghi lễ Đông phương hiệp nhất với Tòa Thánh, Siro Malabar là Giáo Hội lớn thứ hai sau Giáo Hội Công Giáo Ucraina Đông phương, và hiện có khoảng 4 triệu 250 ngàn tín hữu trên thế giới, trong đó có 2 triệu 350 ngàn người ở bang Kerala. Có khoảng 65 Giám Mục Siro Malabar và hơn 9 ngàn Linh Mục. Tại bang Kerala, Giáo Hội này có 5 Tổng giáo phận và 10 giáo phận thuộc hạt. Tại phần còn lại của Ấn độ có 17 giáo phận thuộc Giáo Hội này. Bên ngoài Ấn Độ, Giáo hội này có 4 giáo phận ở Australia, Canada, Anh quốc và Mỹ.
Tranh chấp và chia rẽ
Những tranh chấp và chia rẽ về phụng vụ đã diễn ra từ lâu tại Tổng giáo phận Ernakulam-Angamaly, giáo phận lớn nhất của Giáo Hội Siro Malabar, với khoảng nửa triệu tín hữu. Tại đây, Hội đồng của Giáo Hội đã phê chuẩn nghi thức cử hành Thánh lễ trong tinh thần dung hòa, bắt đầu có hiệu lực từ mùa hè năm 2021.
Phụng vụ mới là một giải pháp dung hòa giữa các nghi lễ đã được sử dụng trước đó: trong phần đầu của Thánh Lễ và Phụng vụ Lời Chúa, Linh Mục quay xuống giáo dân; trong phần giữa của Thánh lễ, với nghi thức Thánh Thể, thì Linh Mục quay lên bàn thờ. Sau rước lễ, Linh Mục lại quay xuống cộng đoàn.
Mặc dù Đức Thánh Cha đã nhiều lần kêu gọi và nhắn nhủ, khoảng 400 Linh Mục cùng với nhiều giáo dân trong Tổng giáo phận Ernakulam-Angamaly vẫn từ chối áp dụng nghi thức mới. Sự xung đột và chống đối leo thang trong những tháng gần đây với những vụ đặt chướng ngại chặn đường, tuyệt thực, đốt hình nộm của Đức Hồng y Tổng Giám Mục trưởng, và của Đức Hồng Y Tổng trưởng Bộ các Giáo Hội Công Giáo Đông phương.
Đặc ủy của Đức Thánh Cha
Theo lời thỉnh cầu của Đức Hồng Y George Alencherry, Tổng Giám Mục Trưởng, hồi đầu tháng 8 năm nay, Đức Thánh Cha đã cử Đặc ủy của ngài với năng quyền đặc biệt đến Ấn Độ để giải quyết vấn đề. Đó là Đức Tổng Giám Mục Cyril Vasil, 58 tuổi (1965), nguyên là Tổng thư ký Bộ các Giáo Hội Công Giáo Đông phương. Ngài đến Ấn Độ vào ngày 5/8 để thi hành sứ vụ.
Hôm 15/8, khoảng 250 Linh Mục phản loạn đã cử hành Thánh lễ theo phụng vụ riêng của họ tại Nhà thờ Chính Tòa Đức Bà ở thành Ernakulam, bị đóng cửa từ tháng 12 năm ngoái.
Về phần Đức Tổng Giám Mục đặc ủy Cyril Vasil, trong Thánh lễ cử hành cùng ngày 15/8 tại Nhà thờ chính tòa Kochi, trụ sở của Giáo Hội Siro Malabar, ngài xin các Linh Mục và tín hữu đừng theo nhóm phản loạn mà tham gia những Thánh lễ bất hợp pháp. Đức Tổng Giám Mục nói: "Sẽ không bao giờ có phúc lành của Thiên Chúa trên sự phản đối và phản loạn bất hợp pháp. Tôi quì gối và đích thân xin lỗi vì tất cả những gì đã làm cớ thực sự hay giả định cho cuộc nổi loạn này. Cũng vậy, tôi quì gối xin anh em đừng tham gia cái tội chống lại Chúa và Giáo Hội Công Giáo... Xin anh em hãy thành tâm tự hỏi: Anh em có theo Đức Thánh Cha hay không? Anh em có muốn tiếp tục là linh mục và là phần tử của Giáo Hội Siro Malabar của anh em hay không? Anh em theo Đức Thánh Cha hay là chống lại ngài? Hoặc anh em muốn nghe tiếng nói của những người gây rối, hướng dẫn anh em tới chỗ bất tuân phục Đức Thánh Cha và các mục tử hợp pháp của Giáo Hội Siro Malabar và Giáo Hội Công Giáo?”
Cũng trong lời kêu gọi long trọng, Đức Tổng Giám Mục đặc sứ của Đức Thánh Cha xác quyết rằng năm 2021, Hội đồng Giáo Hội Siro Malabar, cơ quan tối cao quyết định trong Giáo Hội này, đã soạn qui tắc cử hành Thánh lễ. Tòa Thánh đã phê chuẩn việc áp dụng như "Cách thức đồng nhất cử hành Thánh lễ trong toàn Giáo Hội Công Giáo Siro Malabar. Quyết định đã được phê chuẩn, vì thế là hợp pháp, và không thể chịu những tranh luận vô giới hạn”.
Trong 3 tuần lễ Đức Tổng Giám Mục Vasil ở bang Kerala, các Linh Mục chống đối vẫn tiếp tục tỏ ra bất tuân và quấy phá, nên ngài phải ra tối hậu thư, trong đó có có đoạn viết: "Mọi bất tuân lệnh này sẽ bị coi là cố tình, đích thân và có tội bất tuân phục Đức Thánh Cha. Vì thế, với thư này, tôi đích thân truyền cho mỗi người trong anh em rằng mọi sự bất tuân với đường hướng này, sẽ đưa tới các biện pháp kỷ luật không thể tránh được”.
Chuyến đi của Đức Tổng Giám Mục Đặc Sứ không mang lại kết quả mong muốn vì các linh mục tiếp tục xách động giáo dân chống đối.
Sứ điệp video Đức Thánh Cha
Vì thế, hôm ngày 7/12/2023, Đức Thánh Cha đã gửi sứ điệp Video cho giáo phận Ernakulam-Angamaly, trong đó ngài nói:
"Công nghị của Giáo Hội anh em, sau khi làm việc lâu dài và vất vả, đã tìm được một sự đồng thuận về cách cử hành Thánh lễ (Qurbana). Đức bác ái và tình thương để hiệp thông đã thúc đẩy các thành viên của Hội đồng Giáo Hội thực hiện bước tiến này, và cho dù một số thành viên không coi đó là hình thức lý tưởng để cử hành. Đó là sự hy sinh mà tình hiệp thông đòi hỏi! Nhưng Giáo Hội là cộng đoàn hiệp thông. Nếu không có hiệp thông thì không phải là Giáo Hội. Đó là một giáo phái”.
Đức Thánh Cha mời gọi các tín hữu tại Ernakulam-Angamaly "đừng đi theo những linh mục xúi giục không tuân phục và chống lại các quyết định của Hội đồng Giáo Hội. Anh chị em đừng theo họ!”
"Tôi biết có những lý do chống đối, chẳng liên hệ gì tới việc cử hành Thánh lễ và càng không liên quan đến phụng vụ. Đó là những lý do trần tục. Chúng không đến từ Chúa Thánh Linh. Nếu chúng không đến từ Thánh Linh, chúng đến từ nơi khác”.
Đức Thánh Cha cũng than phiền vì đã nhiều lần đã viết thư cho các tín hữu về vấn đề này, nhưng không phải tất cả đã đọc các thư của ngài. Vì thế, bây giờ ngài quyết định ngỏ lời với dân thánh của Thiên Chúa, đặc biệt các giáo dân là những người có đức tin mạnh mẽ nơi Chúa và yêu mến Giáo Hội: "Nhân danh Chúa, vì thiện ích của Giáo Hội của anh chị em, Giáo Hội của chúng ta, tôi xin anh chị em chữa lành sự đổ vỡ ấy. Đây là Giáo Hội của anh chị em, là Giáo Hội của chúng ta. Hãy tái lập sự hiệp thông, hãy ở lại trong Giáo Hội Công Giáo!”
Đức Thánh Cha không quên nhắn nhủ các Linh Mục "hãy nhớ lại những cam kết khi chịu chức, đừng tách rời khỏi con đường của Giáo Hội, nhưng hãy đồng hành với các Giám Mục của anh em, Đức Tổng Giám Mục Trưởng. Hãy chấp nhận thi hành điều mà Hội đồng Giáo Hội của anh em đã qui định”.
"Anh chị em hãy làm sao để dịp lễ Giáng Sinh năm 2023 này, Tổng giáo phận của anh chị em, trong tinh thần khiêm tốn và trung thành, cùng tiến bước với phần còn lại của Giáo Hội của anh chị em, tôn trọng tất cả những chỉ dẫn của Hội đồng Giáo Hội của anh chị em”.
Đức Thánh Cha nói thêm với các linh mục rằng:
"Tôi xin anh em thận trọng! Hãy cẩn thận để ma quỉ đừng dẫn dắt anh em trở thành một giáo phái. Anh em là Giáo Hội, đừng trở thành giáo phái. Đừng bó buộc Nhà chức trách có thẩm quyền của Giáo Hội phải nhìn nhận anh em ra khỏi Giáo Hội, vì anh em không còn hiệp thông với các vị Chủ Chăn của anh em và với Người Kế Vị thánh Phêrô Tông đồ, là vị được kêu gọi củng cố tất cả các anh chị em trong đức tin và gìn giữ họ trong tình hiệp nhất của Giáo Hội. Khi ấy, với nỗi đau lòng lớn, các biện pháp trừng phạt liên hệ sẽ phải thực hiện. Tôi không muốn đi tới chỗ đó”.
"Xin anh chị em đừng tiếp tục làm thương tổn thân mình của Chúa Kitô! Đừng xa lìa khỏi thân mình ấy nữa! Cho dù đã có những lỗi lầm đối với anh chị em, hãy quảng đại tha thứ cho họ”.
Quyết định về nhân sự
Cùng với sứ điệp trên đây, Đức Thánh Cha đã quyết định nhận đơn từ chức của Đức Hồng Y George Alencherry, Tổng Giám Mục trưởng, năm nay 78 tuổi, và theo luật, Đức Cha Sebastian Vaniyapurackal, tại tòa Tổng Giám Mục trưởng, quản trị Giáo Hội Siro Malabar cho đến khi bầu vị Tổng Giám Mục trưởng mới vào đầu năm tới.
Ngoài ra, Đức Thánh Cha đã nhận đơn từ chức Giám quản tông tòa tổng giáo phận Ernakulam-Angamaly do Đức Cha Andrews Thazhath đệ trình. Đức Cha tiếp tục làm Tổng Giám Mục giáo phận Trichur, cũng như làm Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Ấn độ. Đồng thời Đức Thánh Cha bổ nhiệm Đức Cha Bosco Puthur, 77 tuổi (1946) nguyên là Giám Mục giáo phận Thánh Tôma Tông đồ ở Melbourne bên Australia, làm tân Giám quản Tông tòa Tổng giáo phận Ernakulam-Angamaly.
Trong cuộc họp báo chiều ngày 7/12 vừa qua để thông báo các quyết định trên đây, Đức Hồng Y Alencherry đã cám ơn Đức Thánh Cha vì đã nhận đơn từ chức của ngài. Trong thư gửi Đức Hồng Y, Đức Thánh Cha đã cám ơn Đức Hồng Y vì đã quảng đại và nhiệt thành phục vụ trong 12 năm qua, giúp Giáo Hội Siro Malabar thực hiện những thành tựu quan trọng.